19/09/2019
“NS wil reizen in de spits duurder maken tegen uitpuilende treinen”, “Extra korting helpt tegen volle spitstreinen”, “NS test op twee spoorlijnen spitsmijd-programma MyOV” en “Nijmeegse treinen minder druk na aanpassing collegetijden”. Zomaar een greep uit de vele artikelen die de afgelopen maanden in het nieuws zijn verschenen. Het thema: hoe om te gaan met drukke (en steeds drukker wordende) treinen? Is het mogelijk om reizigers meer over de dag te verspreiden zodat we ons goed van A naar B kunnen blijven verplaatsen met de trein? CQM ondersteunde NS in dit vraagstuk en ik deel graag de positieve uitkomsten in deze blog.
Project
Om deze vraag te beantwoorden heeft NS met ondersteuning van CQM een rekenmethode ontwikkeld. Deze kan bepalen wat het effect is op drukte in de trein bij de introductie van een tariefswijziging in de spits ten opzichte van het dal. Daarnaast bepaalt de methode tevens de bijbehorende omzet en kosten. Het geeft me veel voldoening om bij te dragen aan zo’n actueel en relevant onderwerp. Benieuwd hoe deze rekenmethode tot stand is gekomen en werkt? Lees dan vooral verder.
Reizigersdata
De eerste stap in deze rekenmethode is om te voorspellen hoe reizigers zullen reageren bij invoering van een bepaalde verandering in de prijs voor een treinreis. De betreffende data hiervan konden we halen uit een eerder afgenomen reizigersenquête. Om te bepalen hoe reizen landelijk zullen veranderen onder een dergelijke prijsverandering, hebben we deze enquêtedata gecombineerd met de in- en uitcheckdata van reizen met de OV-chipkaart.
Stel: uit de enquête blijkt dat reizigers zonder treinabonnement elastischer reageren op een prijsverandering dan reizigers met een business card. Dat wil zeggen: een reiziger uit de eerste groep is sneller geneigd om op een goedkoper moment – of helemaal niet meer – te reizen dan een reiziger uit groep twee. Dan zal de rekenmethode dus verhoudingsgewijs meer reizigers uit de eerste groep – de reizigers zonder abonnement – verschuiven van de spits naar het dal, dan de mensen met een business card (groep twee).
Vertaling naar reizigers in de trein
Een volgende stap is dan: nadenken over de vertaling van deze verschoven in- en uitcheckdata naar de totale reispopulatie. Naast de OV-chipkaart wordt namelijk ook nog met e-tickets en andere kaartjes gereisd. Ook dachten we samen na over hoe reizen te vertalen naar de treinen waar deze reizen mee worden gemaakt. We hebben hierbij slim gebruik gemaakt van de bij NS reeds bestaande tools. Een hiervan is de prognose van het aantal reizigers per trein. Een tweede is de tool die de materieelplanning maakt op basis van deze prognose, denk hierbij aan de typen en de hoeveelheid in te zetten treinstellen.
Dit alles resulteerde in een rekenmethode die NS in staat stelt om te bepalen wat het invoeren van een prijsverandering betekent voor de verwachte drukte en de kans op een zitplaats in de trein. We hebben daarbij ook bepaald welke kosten en opbrengsten hiermee gemoeid zijn. Denk hierbij aan veranderde opbrengst uit kaartverkoop en veranderde kosten door de inzet van meer of minder treinstellen.
Uitbreiden diverse typen maatregelen
Dit resultaat werd goed ontvangen met als gevolg dat het project werd uitgebreid om het mogelijk te maken niet alleen tariefwijzigingen, maar ook andere maatregelen door te rekenen. Denk hierbij aan het veranderen van collegetijden op scholen en spaarprogramma’s met als doel reizigers op een ander moment te laten reizen. Hierdoor is NS in staat om heel verschillende maatregelen te kunnen wegen en zo te concluderen welke methode het meest effectief is in het verminderen van drukte en het meest efficiënt op het gebied van opbrengst en kosten. NS kan zo beslissen welke maatregel onder reizigers te testen, waarbij de rekenmethode op voorhand voorspelt wat het mogelijke effect gaat zijn.
Een proef met veelbelovend resultaat
Het resultaat is dat NS nu een proef start waarbij reizen buiten de spits een financieel voordeel voor de reiziger oplevert. Hopelijk blijkt uit deze praktijkproef dat dit de drukte in treinen vermindert, de onderzoeksresultaten zijn al veelbelovend. Het wordt namelijk steeds relevanter dat we in Nederland slim omspringen met de capaciteit van ons spoornetwerk gegeven de groeiende vraag: “De NS verwacht recorddrukte in september 2019” en de eerdere berichtgeving van dit jaar. CQM, en ik als treinreiziger in het bijzonder, draag(t) hier graag een steentje aan bij!
Een dergelijk vraagstuk?
Ook een dergelijk vraagstuk waar je graag samen met ons je tanden in zet? Neem contact op met mij, Pleuni van Heiningen MSc., en ik spar graag een keer met je over de mogelijkheden!
Wil je op de hoogte blijven van het laatste nieuws van CQM, volg ons op LinkedIn of meld je aan voor onze digitale nieuwsbrief.
Fotocredit: Beeldbank NS
