07/11/2024


CQM werkt mee aan twee nieuwe experimentele onderzoeken voor NS en ProRail 

Inzichten over reizigersgedrag bij drukte en grootschalige spoorwerkzaamheden worden tijdens het CVS-congres en de ETC 2024 gepresenteerd.  

CQM heeft in opdracht van en in nauwe samenwerking met NS en ProRail toegepast onderzoek gedaan naar de voorkeuren van treinreizigers bij drukte in de trein en tijdens grootschalige spoorwerkzaamheden. Deze inzichten zijn verwerkt in twee papers, waarvan er een al in september op de European Transport Conference (ETC) werd gepresenteerd. In november worden beide papers gepresenteerd op het Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk (CVS) in het Spoorwegmuseum in Utrecht. De onderzoeken bieden waardevolle inzichten in de factoren die het gedrag van reizigers beïnvloeden, evenals de mate waarin ze van invloed zijn. Daarbij werd in het stated preference onderzoek door CQM de Design of Experiments-methodiek toegepast. 

Design of Experiments voor marktonderzoek

CQM voert al drie jaar samen met NS en ProRail onderzoek uit naar reizigersgedrag. Eerder onderzocht CQM samen met NS en ProRail al de invloed van overstappen en treinfrequentie op het gedrag van treinreizigers. In deze twee nieuwe studies staan de impact van drukte in de trein en de effecten van spoorwerkzaamheden centraal. Om dit te onderzoeken, is onder reizigers stated preference marktonderzoek uitgevoerd. CQM heeft hierin een belangrijke rol gespeeld: met Design of Experiments hebben we op een slimme manier verschillende reisopties tegen elkaar afgezet. ‘Slim’, omdat je met zo min mogelijk vragen de benodigde informatie zo goed mogelijk wilt verzamelen. Op de antwoorden van respondenten hebben we vervolgens geavanceerde statistische technieken toegepast om de gewenste inzichten te verkrijgen.

Hoe belangrijk is een zitplaats?

In de paper ‘De reiziger kiest: korter onderweg of een rustigere trein?’, staat de invloed van drukke treinen op de keuzes van reizigers centraal. Het onderzoek toont hoeveel extra reistijd reizigers bereid zijn te accepteren voor een rustigere reis met gegarandeerd een zitplaats. Uit de resultaten blijkt dat reizigers drukte pas als een probleem ervaren wanneer 100% van alle zitplaatsen bezet is. Wat blijkt? Hoe drukker de trein, hoe langer de reis subjectief aanvoelt. Een reis van 30 minuten waarbij alle zitplaatsen bezet zijn en veel reizigers moeten staan, voelt als je zelf moet staan bijvoorbeeld aan als 52 minuten.

Hoe maakt de reiziger keuzes bij geplande treinuitval? 

Het tweede paper, “De reiziger kiest bij werkzaamheden”, onderzoekt geplande spoorwerkzaamheden en de invloed van geboden alternatieven zoals omreizen, vervangend busvervoer of het vermijden van de reis. Uit het onderzoek blijkt dat busreizen gemiddeld als 13% langer worden ervaren dan treinreizen van dezelfde duur en dat overstappen tussen trein en bus gemiddeld neerkomt op 9 minuten extra reistijd. 

Waardevolle inzichten voor toekomstige dienstregelingen

De resultaten van deze onderzoeken stellen NS en ProRail in staat bij het plannen van de dienstregeling en grootschalige spoorwerkzaamheden in te schatten hoeveel reizigers ze op welke trajecten kunnen verwachten. Ook weten zij aan welke knoppen ze kunnen draaien om de overlast voor reizigers tot een minimum te beperken. Het onderzoek gaat door: momenteel werken NS, ProRail en CQM aan een vervolgonderzoek naar de voorkeur van treinreizigers naar Intercity's en Sprinters. Wat prefereert de reiziger, en waarom? Ook dit onderzoek zal in sneltreinvaart meer inzicht geven in de reizigersvoorkeuren.  

CQM als kennisontwikkelaar en innovator

Door onderzoeksmethoden op maat te ontwerpen, heeft CQM ervoor gezorgd dat complexe experimenten zo resultaatgericht mogelijk werden uitgevoerd en geanalyseerd. Met bijdragen aan het programma van de congressen CVS en ETC ondersteunt CQM niet alleen de kennisontwikkeling binnen de vervoerssector, maar ook het delen van domeinkennis op toonaangevende congressen. 

Meer weten over het toepassen van statistiek in de praktijk? 

Pleuni van Heiningen vertelt je graag alles over de voordelen van het efficiënt opzetten van onderzoeksexperimenten en hoe statistiek daar een belangrijke rol in speelt. 

Tip: Volg ons op LinkedIn of meld je aan voor onze digitale nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van het laatste nieuws.  
 

Links naar bovengenoemde congressen: 

Pleuni van Heiningen
Pleuni van Heiningen helpt je graag verder Neem contact op