Wist jij dat er een hele wereld schuilgaat achter het ontwikkelen van aardappelrassen? Aardappelen worden omgezet in allerlei producten, variërend in diverse soorten en maten: van chips tot frietjes tot gekookte aardappelen voor je boerenkool met worst bijvoorbeeld. Maar voordat die heerlijke maaltijd op je bord ligt, heeft de aardappel een hele reis afgelegd. En krijgt hij te maken met poten in de grond, kwekersrecht, weersomstandigheden, nationaliteiten en ga zo maar door… Wereldleider in aardappelrassen Agrico schakelde de hulp van CQM in om deze reis zo efficiënt mogelijk te maken. Want vraag en aanbod matchen, dat is iets waar we goed in zijn. Hierdoor kan de aardappel optimaal genieten van de weg die hij aflegt. En jij uiteindelijk ook ;-) Of je nu teler, kweker, importeur of consument bent. Vraag en aanbod samenbrengen zorgt namelijk voor een efficiënte productieplanning en dat loont!
Agrico is een coöperatieve wereldleider op het gebied van nieuwe aardappelrassen, pootaardappelen en consumptieaardappelen. Dat betekent dat er zowel geteeld wordt (door/voor telers) als verkocht wordt voor consumptie (eindklant). Aan Agrico de taak om deze twee markten zo goed mogelijk samen te brengen. Jan Hoogenboom is Informatiemanager bij Agrico en wilde graag voor zijn pensioen nog één ding extra goed doen: een nieuw IT-systeem implementeren met daarin een matchingalgoritme waarmee Agrico datagedreven beslissingen kan maken. Zodat vraag en aanbod optimaal samenkomen.
Internationale markt
“Bij Agrico laten we pootaardappelen produceren door onze telers, om die vervolgens voor hen zo goed mogelijk in de markt te verkopen. Die afzetmarkt is internationaal: in zo’n 80 landen gebruiken ze onze Nederlandse pootaardappelen. Omdat elk land bepaalde eisen en randvoorwaarden stelt aan de aardappelen die geïmporteerd worden, zijn er honderden verschillende rassen en kwaliteitseigenschappen. Dat heeft een groot aantal variaties tot gevolg. Je kunt je vast voorstellen dat de ene aardappel het in een land beter doet dan de andere, omdat het klimaat of de grondsoort daar anders is dan in een ander land. Daarnaast zit Agrico ook in de consumptieaardappelen, want er zijn uiteraard veel toepassingsmogelijkheden voor aardappelen: van koken tot bakken tot frituren, enzovoorts. Dat maakt de aardappelmarkt zeer divers en uitdagend.”, vertelt Jan.
Matchen vraag en aanbod
Hij vervolgt: “CQM hebben we specifiek ingeschakeld voor de productie en handel van de pootaardappelen die door onze telers worden geproduceerd. Dit behelst een groot matchingsproces: welke partij van welke teler moet naar welke klant gaan? Dit gebeurde voorheen handmatig en vergde veel denk- en doewerk. Ik dacht: dit proces moet geautomatiseerd mogelijk zijn en daardoor verbeteringen kunnen opleveren. Daarnaast moest er een kwaliteitsslag te slaan zijn in het leveren van meer waardevolle oplossingen. CQM gaf duidelijk als antwoord ‘ja’ op mijn gedachtenspinsels en ik zag ze direct als dé club voor dit vraagstuk. CQM’ers hebben een prettige down to earth mentaliteit, bezitten bakken met ervaring en hebben veel kennis. Vooral op het gebied van optimalisatie.”
Veel diversiteit in matching
Jacob Jan, medeverantwoordelijk vanuit CQM voor dit project: “De klanten van Agrico kiezen niet alleen een ras, ze kiezen een ras van bepaalde klasse, in een bepaald formaat, in een specifieke hoeveelheid, enzovoorts. De kwaliteitseisen en invoerrechten van een land spelen ook een rol. Kortom: genoeg aspecten die aan de vraagkant moeten worden meegenomen bij het vinden van een geschikte partij. Aan de andere kant is er het aanbod: de meeste telers hebben meerdere percelen waarop ze pootaardappelen verbouwen. Per perceel produceren ze een berg aardappelen. Daarvan moet zowel de kwaliteit als de kwantiteit als de samenstelling in kaart gebracht worden. Om dit vervolgens door te vertalen naar: hoe verkoop ik het beste, hoe sorteer ik de bergen optimaal op afmeting, tegen zo min mogelijk verlies? Dat is een interessant, niet standaard matchingvraagstuk van vraag en aanbod, waar ik me als CQM’er graag in vastbijt.”
Links: Jan Hoogenboom (Agrico). Rechts: Jacob Jan Paulus (CQM).
Haalbaar verkoopplan?
Jan: “Met het algoritme van CQM kunnen we vooruitplannen en een klein kijkje in de toekomst nemen. Eerst leverden we direct op de vraag van de klant, zonder vooruit te kijken. Vaak hielden we daardoor restpartijen over. Nu zien we in één oogopslag hoe groot dat overschot is, welke eigenschappen dat heeft en of er een klant is die daar iets mee kan. We zien dus juist hoe we overschot kunnen voorkomen, door restpartijen te matchen met andere vragen in de markt of door deze af te zetten in de consumptiemarkt. Daarbij komt dat we bij Agrico op oogstjaar werken: er wordt geoogst in september en in juni moet alle productie weg zijn. Je bent dus afhankelijk van wat er geoogst is, je kunt niet bijproduceren. Doordat we nu in september al zicht hebben op de diverse bergen aardappelen, kunnen we ons verkoopplan daarop afstemmen: is het haalbaar? Het algoritme brengt ons dus meer dan alleen de matching van de juiste teler met de juiste partij en de juiste klant.”
“Aan het begin van het seizoen kiest het algoritme bijvoorbeeld op basis van de vraagverwachting de juiste partijen en zet deze virtueel om in verkoopbare producten. Hierbij wordt niet alleen rekening gehouden met de samenstelling, kwaliteit en kwantiteit, maar ook met de mogelijkheden om voor een specifieke vraag een hoogwaardiger product te gebruiken. Bijvoorbeeld bio-aardappelen. Het is zonde om deze af te zetten in een markt waar daar niet om gevraagd wordt, maar wat soms moet doordat je geen inzicht hebt en acuut op een tekort moet inspelen. Dat is nu verleden tijd. Het algoritme biedt inzicht in de discrepanties tussen vraag en aanbod en is in staat om de matching te optimaliseren. Het risico van ‘nee’ verkopen wordt hierdoor enorm verkleind.”, vult Jan aan.
De toekomst voorspellen
“In de toekomst willen we het CQM-algoritme gaan uitbreiden, bijvoorbeeld door ook het transport te optimaliseren en mee te nemen in dit matchingproces. Uiteindelijk willen we een nog grotere kijk in de toekomst kunnen nemen en gaan voorspellen: kunnen we bijvoorbeeld de telers een jaarplanning geven, zodat ze ruim van tevoren al weten voor welke bestemming ze moeten sorteren om verspilling te voorkomen en optimaal in te spelen op de vraag? Dan gaan we van tactische naar strategische beslissingen en kunnen we er nog beter zijn voor onze telers.”, vervolgt Jan.
Conceptueel denken vertalen naar de praktijk
Hij sluit af: “Ik ben super tevreden met dit project in samenwerking met CQM. Ik ben zelf een conceptueel denker en dat zijn de CQM’ers ook. Zij weten echter ook de vertaling te maken naar praktische oplossingen. Daarnaast heerst er veel passie in de aardappelbranche en passie voor hun vak, dat hebben de wiskundigen bij CQM zeer zeker. Wanneer twee passies samenkomen, ontstaan er prachtige dingen. En helemaal fijn: CQM kan ook een rol spelen bij het verandermanagement dat bij dit project komt kijken. Het algoritme vergt een andere kijk en manier van werken. Het is nu aan ons om de toegevoegde waarde ervan te bewijzen en aan iedereen over te brengen. Ik laat dan ook met vertrouwen dit project achter bij Agrico, als ik straks van mijn pensioen ga genieten.”
Wil jij ook vraag en aanbod optimaal matchen?
Neem dan contact op met Jacob Jan! Wil je daarnaast op de hoogte blijven van het laatste nieuws van CQM, volg ons op LinkedIn of meld je aan voor onze digitale nieuwsbrief.
Fotocredits: CQM.
